تا به حال با فردي برخورد داشتيد كه در توضيحات خود بگويد : بنا به تشخيص متخصص رگ قلبم را سوزاندم ؟!ادامه توضيحات ما در اين پست حول همين محور مي گردد كه :

• آيا اين مورد تشخيصي و درماني (سوزاندن رگ قلب ) وجود دارد ؟
• چه افرادي كانديد انجام اين روش هستند؟
• اين عمل واقعا بي خطر است ؟
• چند درصد مي تواند انجام آن موفقيت آميز باشد ؟
• آيا بعد انجام آن از مصرف داروهاي قلبي بي نياز مي شويد ؟
• آيا با يكبار انجام آن قضيه آريتمي هاي قلبي به كل برطرف مي شود؟
• قبل از انجام آن اقدامات خاصي لازم است ؟
• و به توضيح موارد ديگري خواهيم پرداخت كه مطمئن هستيم دانستن آنها مورد نياز شماست.

در ابتدا ذكر كنيم چيزي به اسم سوزاندن رگ قلب وجود ندارد و اين يك واژه اي است كه به غلط بين برخي افراد بيان مي شود.

 EPS ، يك تست و روش تشخيصي است كه در آن فعاليت هاي الكتريكي قلب ، نوع آريتمي  (غيرنرمال بودن ريتم و ضربان قلب) ، محل  اختلال بررسي ودر صورت لزوم  از ابليشن  براي درمان آن استفاده مي گردد .

اگردر  فردي با وجود نوارقلب و ساير بررسي هاي روتين و معمول قلبي موفق به تشخيص و درمان آريتمي قلبي نشويم در ادامه نياز به  EPS (مطالعه الكتروفيزيولوژي قلب) و ابليشن  مي شود.

بهتر است قبل از انجام آن ابتدا به طور كامل توسط متخصص قلب و عروق تمام پروسه هاي غير تهاجمي را امتحان كرده باشيد …داروهاي ضدريتم را مصرف كرده باشيد و اگر به داروها پاسخ مناسب نداديد و يا عوارض دارويي خاصي به دنبال داروها داشتيد كه غير قابل تحمل بود و امكان جايگزيني دارو نبود به سراغ پروسه تهاجمي يا EPS و ابليشن برويد .

ابليشن يا Catheter Ablation چيست؟

يك روشي است كه براي درمان برخي از انواع آريتمي هاي قلبي استفاده مي شود.

در اين روش متخصص (الكتروفيزيولوژيست ) يك يا چند كاتتر كه در انتهاي خود الكترود دارند را وارد حفرات قلب مي كند. به عبارتي نوعي الكترود به داخل حفرات قلب فرستاده مي شود و پزشك از طريق الكترودها ،ايمپالس هاي اكتريكي كنترل شده اي را به درون قلب مي فرستد.

در اين پروسه از نوعي انرژي كه معمولا امواج راديويي است براي از بين بردن (تخريب ) بافت غيرطبيعي قلب كه توليد پيام الكتريكي اضافه مي كند استفاده مي شود .مساحت ناحيه اي كه تخريب مي شود بسيار كم است و بايد بدانيم كه اين ميزان در كاركرد كلي قلب شما هيچ اثري ندارد . درمحل تخريب يك بافت ترميمي (اسكار) كوچك و بدون خطر ايجاد مي شود ولي ريتم طبيعي قلب مي تواند بازگردد..

در بضي از آريتمي ها ممكن است ابليشن سخت باشد و يا نياز به تكرار داشته باشد.

ابليشن در آريتمي نامنظم فيبريلاسيون دهليزي (AF) با ابليشن در ساير آريتمي ها متفاوت است . در AF، شانس عود مجدد نسبت به ساير ابليشن ها مي تواند بالاتر باشد .

ممكن است در طول كاتترگذاري براي ايجاد اختلال ريتم (آريتمي ) يا به منظور از بين بردن اختلال ريتم ،داروهاي خاص به مددجو داده شود تا بهترين نوع داروي مصرفي براي آن فرد مشخص شود.

در اصل بهتر است كه متخصص بعد از ابليشن آريتمي اصلي ، قلب را به شدت با داروهاي بخصوصي تحريك كند تا اگر آريتمي خفيف تري مخفي شده است خود را نشان دهد و آن را درمان كند . با اين كار احتمال بستري مجدد و كار دوباره براي مددجو از بين مي رود .

آيا انجام EPS  بي خطر مي باشد؟

در ابتدا بايد گفت اين پروسه به مانند آنژيوگرافي و …يك عمل تهاجمي به حساب مي آيد .

بايد در زمان توصيه EPS  به نوع آريتمي ، بيماريهاي همراه ( مانند داشتن استرس مزمن و ….)، سن ،وضعيت روحي ، تغذيه ، فعاليت بدني و بسياري از مسائل ديگر آن توجه كرد.

درصد موفقيت ابليشن بسته به نوع آريتمي ،مي تواند درحدود 75 % (هفتاد و پنج درصد )باشد و اغلب در مرحله دوم بستري و انجام آن اين موفقيت ممكن است به نزديك 90 % برسد .( هيچ چيز حتمي نيست )

با توجه به اينكه احتمال برگشت مشكل حتي بعد از انجام ابليشن وجود دارد ما توصيه اكيد داريم كه ابتدا كليه راهها و پايش هاي پزشكي قلب را صبورانه جلو برويد و با بررسي كليه جوانب،سپس اقدام كنيد.

خانمهايي كه در سن بارداري هستند و احتمال مي دهند كه باردار مي باشند بايد حتما شرايط را به پزشك معالج خود اطلاع دهند.

حتما قبل از انجام ،در خواست كنيد كه متخصص مربوطه ،مزايا ،معايب ،خطرات احتمالي و روش كار را به طور مفصل براي شما توضيح دهد.

عوارض جانبي پس از ابليشن؟

1. عفونت و خونريزي در محل ورود كاتتر .
2. آسيب به عروق خوني .
3. آسيب به دريچه هاي قلب .
4. صدمه به سيستم الكتريكي قلب كه مي تواند باعث شديد شدن آريتمي قلب شود و براي درمان نياز دستگاه تنظيم كننده ضربان قلب ( پيس ميكر)باشد .
5. سوراخ شدن قلب.
6. لخته شدن خون در پاها و ريه ها (آمبولي ).
7. سكته و حملات قلبي .
8. باريك شدن عروق خوني بين قلب و ريه ها.
9. آسيب به كليه ها به دنبال مصرف ماده حاجب در حين انجام پروسه ( كه به ندرت نياز به استفاده از ماده حاجب مي باشد ).
10. مرگ در موارد نادر.

ممكن است به دليل قطع كردن داروهاي قبل از ابليشن ،بعد از اجراي كار برخي علائم مانند:

ضعف و بي حالي ، تپش قلب (احساس ضربانات اضافي يا ريزش قلب ) و …..را تجربه كنيد كه در صورت تكرار حتما بايد توسط متخصص قلب بررسي شويد تا دوز داروها مجدد با دقت تنظيم شود .

چرا بعد از انجام ابليشن ممكن است احساس افزايش ضربان قلب داشته باشيد؟

• ممكن است آريتمي اوليه مجدد برگشته باشد و احساس تپش احتمالا مثل گذشته خواهد بود كه نياز به مراجعه به متخصص قلب مي باشد .
• قطع داروهاي ضد آريتمي بعد از ابليشن مي تواند موجب شود كه ضربان قلب كمي تند شود و شما احساس تپش كنيد . گرفتن نوار قلب در اين مورد مي تواند به تشخيص كمك كند .
• استرس و اضطراب مزمن و يا حتي به دنبال انجام  فعاليت هاي خاص مانند بالا رفتن از پله مي تواند باعث ايجاد تپش شود .در اكثر مواقع اين تجربه مربوط به بيشتر كوبيدن ضربان است و نه تند شدن آن .براي بررسي نياز به هولترينگ مانيتورينگ قلب و يا نوار قلب ساده مي باشد.
• ايجاد يك آريتمي جديد باعث تپش شده باشد !  درافرادي كه تحت ابليشن قرار گرفته اند زمينه بروز آريتمي هاي نوع ديگر ،بيش از ساير افراد است .

به طور مثال اغلب مددجوياني كه حملات آريتمي تند فوق بطني دارند ضربانات اضافي بطن هم دارند .در بيشتر مواقع چون تعداد اين ضربانات اضافي زياد نيست ، شايد نياز به درمان نباشد ولي گاهي اين ضربانات به تدريج و مرور زمان بيشتر مي شوند ، دراين شرايط  حتما استفاده از داروهاي درماني جديد يا ابليشن جهت كنترل اين آريتمي بطني لازم مي شود.

• گاهي ممكن است  از قبل يك آريتمي خفيف تر وجود داشته باشد كه با آريتمي شديدتر مهار شده است و حالا با  ابليشن آريتمي شديد ،تازه خود را نشان مي دهد.

انجام EPS چه مدت زمان مي برد ؟

بسته به وضعيت و موقعيت شما مي تواند در حدود 3 تا 6 ساعت و يا بيشتر طول بكشد .

حتما بايد زمان تخمين زده شده را به اطرافيان خود اطلاع دهيد تا در ايجاد آرامش آنها كمك موثري انجام داده باشيد.

چه نوع شرايط آزار دهنده اي را ممكن است در حين كار تجربه كنيد؟

• ممكن است ناراحتي جزئي در حين درازكشيدن روي تخت XRAY  را تجربه كنيد.
• براساس نوع آريتمي و يا نوع روش كار و اينكه چه ميزان زمان براي انجام اين پروسه توسط متخصص تخمين زده مي شود ممكن است نياز به بيهوشي داشته باشيد كه مي تواند كوتاه مدت باشد يا بلند مدت . تعبيه كاتتر جهت تزريق داروي بيهوشي و يا بي حسي مي تواند كمي احساس آزردگي دهد. ( بر اساس شرايط شما از بي حسي عمومي به جاي بيهوشي كامل مي توان استفاده كرد.)
• ممكن است به دليل حركت كاتتر در داخل عروق احساس درد و ناراحتي كنيد كه در صورت هرگونه درد و تنگي نفس بايد سريع پزشك را در مورد وضعيت خود مطلع كنيد.
• اگر ميزان بيهوشي كم باشد ،شايد در حين كار متوجه پالس هاي ايجاد شده توسط متخصص شويد كه اعلام تجربه و حالات شما مي تواند در برطرف كردن علائم ايجاد شده موثر باشد.( زماني كه متخصص يك ريتم قلبي غير نرمال وارد مي كند .)
• زماني كه كاتتريا كاتترها خارج مي شوند يك سوراخ كوچكي باقي مي مانند كه نيازي به بخيه ندارد و در آينده هيچ ردي از آن نخواهد ماند ولي شايد كمي در ابتدا محل آن اذيت كننده باشد .

چرا گاهي چند كاتتر به حفرات قلبي وارد مي شود؟

بسته به نوع كار و نوع آريتمي ها ، متخصص به جهت نياز به 2 رگ بزرگ ، ممكن است يك كاتتر در گردن و ديگري در كشاله ران قرار دهد.

استفاده از كاتترهاي مختلف به متخصص اين قدرت را مي دهد كه براي يافتن منبع آريتمي و از بين بردن آن به خوبي بتواند اقدام كند .

آيا بررسي الكتريكي قلب و كاتتر فرسايشي (ابليشن ) هم زمان انجام مي شود؟

بله .

به محض شناسايي محل ايجاد ريتم هاي غيرنرمال ،متخصص مي تواند همزمان اين پروسه را جلو ببرد .

اگر امكان انجام كار به طور كامل و مناسب در يك زمان وجود دارد،نيازي به دوباره كاري نيست .با اينكار به آرامش مددجو از جهت روحي ،جسمي و مالي كمك مي شود.

انرژي مورد استفاده در ابليشن از چه مواردي منشاء مي گيرد؟

1. سرماي زياد (كرايو ابليشن )
2. گرما (راديو فريكوانسي )
3. ليزر

چه فردي اين كار را انجام مي دهد ؟

• متخصص قلب و عروقي كه در زمينه الكتروفيزيولوژي  ( سيستم الكتريكي ) قلب تخصص ويژه دارد ، كاتترگذاري را انجام مي دهد و در طي پروسه كنترل شرايط را در دست مي گيرد .

اين فرد از ايستگاه كنترل، هدايت وضعيت كاتترها از صفحه اشعه ايكس ، تحريك يك ريتم قلبي غير طبيعي ، تشخيص و تعيين محلي  از قلب كه باعث اين وضعيت مي  شود ، هدايت  انرژي راديو فركوئنسي به آن بافت در جهت درمان و رفع علت آن را به عهده دارد.

• پرستاران بخش الكتروفيزيوژي قلب و تكنسين ها ، شرايط مراقبتي را در حين انجام كار فراهم مي كنند.

چه مدت نياز است كه در بيمارستان يا كلينيك آريتمي بمانيم ؟

ممكن است كه همان روز بعد از انجام پروسه  و يا پس از گذراندن يك شب در بيمارستان يا كلينيك مرخص شويد.

چه زماني مي توان فعاليت هاي نرمال و عادي را از سرگرفت ؟

• تا 24 ساعت اول فعاليت خود را حداقل كنيد.
• اگر تا رسيدن به منزل بايد مسافت طولاني طي كنيد ، حتما سعي كنيد در طول راه هر يكساعت  كمي قدم بزنيد و راه برويد ( اگر داخل ماشين هستيد بايد هر ساعت بايستيد و خارج شويد و كمي قدم بزنيد) . اين كار مانع تشكيل لخته در بدن خصوصا پاها مي شود.
• فعاليت هايي چون پياده روي و دوش گرفتن را مي توانيد بلافاصله بعد از ترخيص انجام دهيد مگر اينكه متخصص مربوطه نظر ديگري داده باشد.
• تا چند روز ( حداقل 72 ساعت ) از بلند كردن اجسام سنگين، بالاتر از حدود نيم كيلو بپزهيزيد و سعي كنيد به خود فشار زيادي وارد نكنيد تا زماني كه محل هاي كاتتر بهبود بيابد.

چه زماني مي توان به محل كار برگشت؟

اگر محل كار شما فشار زيادي به شما وارد نمي كند و نيازي به بلند كردن اجسام سنگين نيست ، مي توانيد 1 يا 2 روز بعد به محيط كار خود برگرديد.

چه زماني جهت بررسي و پايش پزشكي بايد مراجعه كنيد؟

• ممكن است براساس عمل انجام شده متخصص شما صلاح بداند كه تعداد دفعات بررسي بعد را زياد در نظر بگيرد ولي حداقل در خوشبينانه ترين حالت ممكن ، حداقل يكبار بايد اين عمل بررسي انجام گيرد.
• سعي كنيد 2 تا 4 هفته بعد از انجام عمل، وقت ملاقات خودتان را با متخصص قلب و عروق خود تنظيم كنيد.
• تنظيم و تثبيت وظعيت قلب و فشارخون و ….نياز به دقت و پايش پزشكي مداوم دارد ….پس به مادر بدن خود (قلب ) احترام بگذ اريد.

آمادگي قبل از EPS؟

• براي 6 تا 8 ساعت قبل از عمل ناشتا بمانيد و غذا و نوشيدني نخوريد .
• ليست داروها مصرفي اخير خود را به همراه داشته باشيد …داروهاي مصرفي روزانه حتما بايد همراه شما باشد .
• ممكن است نياز باشد كه برخي داروها از چند روز قبل قطع شوند پس با متخصص خود در تماس باشيد. به طور مثال رقيق كننده هاي خون مانند كومادين اغلب براي 4 روز قبل از عمل بايد قطع شوند. متخصص بايد از قبل در جريان داروهاي مصرفي شما به خصوص مصرف هرگونه رقيق كننده باشد.
• اگراز دستگاههاي تنظيم كننده ضربان قلب استفاده مي كنيد قبل از عمل ،متخصص و كادر درمان را درجريان قرار دهيد.
• اگر سابقه آلرژي غذايي ، داروئي و يا مورد خاص قابل گزارشي داريد حتما از قبل به پزشك و پرستاران بخش اطلاع دهيد .
• در زمان مراجعه به بيمارستان يا كلينيك (مراكز درماني ) حتما همراه داشته باشيد.
• سعي كنيد در رفت و برگشت خود به مركز درماني و منزل خودتان رانندگي نكنيد.
• 1 يا 2 روز قبل از عمل با پرستار هماهنگ كننده ملاقات داشته باشيد تا دستور عمل هاي لازم را ارائه كند و پاسخگوي سئوالات احتمالي شما باشد .

آزمايشات قبل از پذيرش ؟

• نوار قلب
• آزمايشات كامل خون

 كارهايي كه بايد انجام دهيد:

• تا زماني كه متخصص اعلام نكرده است حتما داروهاي مصرفي خود را ادامه دهيد مگر درمواردي كه قبلا ذكر كرديم.
• مصرف داروهاي رقيق كننده مانند كومادين و يا داروهاي آنتي آريتمي خود را حتما اطلاع دهيد .
• تمام مدارك پزشكي قبلي خود به خصوص نوارهاي قلبي را به همراه داشته باشيد .( يا حداقل كپي آنها را )
• حتما يك نفر از نزديكان ،همراه با شما در مركز درماني حضور داشته باشد .
• وسايل شخصي موردنياز خود را بياوريد.
• عصر روز قبل از انجام عمل يك غذاي سبك ميل كنيد .
• از قبل محل انجام عمل را شناسايي كنيد تا در روز اصلي سرگردان و يا مضطرب نگرديد.
• بعد از انجام EPS تا حدود 20 دقيقه اگر متوجه خونريزي، شديد ،محل را محكم فشار دهيد و حتما به پرسنل اطلاع دهيد تا متخصص را در جريان قرار دهند.
• اگر بعد از ترخيص در محل ورود كاتتر به هنگام لمس متوجه گرماي غير طبيعي شديد ،نياز به اطلاع و بررسي دارد كه حتما پيگيري كنيد .
• پانسمان محل ورود كاتتر را مي توانيد صبح روز بعد برداريد . تاكيد مي كنيم در صورت بروز تب بالاي 38 درجه مشكل بايد دراسرع وقت به متخصص مربوطه اطلاع رساني شود.
• وجود كبودي و يا توده كوچك در محل زير پوست ناحيه اي كه كاتتر وارد شده مي تواند تا 3 يا 4 هفته ادامه داشته باشد و به مرور مشكل برطرف شود .پس در اين مورد نگران نباشيد.

كارهايي كه نبايد انجام دهيد :

• حداقل بعد از نيمه شب به هيچ عنوان نوشيدني و يا غذايي ميل نكنيد .(حتي آب )
• در صورت نياز به خوردن داروهاي صبح اگر متخصص تاييد كرده بود در حد بسيار كم ،آب جهت خوردن قرص ها بنوشيد.
• وسايل اضافي مانند پول و ……به همراه نداشته باشيد مگر اينكه همراه با شما باشد تا بتوانند آنها را تحويل بگيرند.
• بعد از ترخيص رانندگي و كليه كارهايي كه نياز به دقت دارند و يا امكان وارد شدن فشار اضافي بر شما مي گردد ،ممنوع است.

چه زماني بعد از انجام EPS  بايد با متخصص تماس بگيريد ؟

• اگر در محل ورود كاتتر احساس درد آزاردهنده كرديد.
• درزمان لمس محل ورود كاتتر گرماي غير طبيعي احساس كرديد.
• دردقفسه سينه داشتيد كه ادامه دار است .
• تپش قلب غير معمول حس كرديد.
• دچار تنگي نفس و يا سبكي سر شديد .

معمولا يك ماه و بعد هر سه ماه نياز به بررسي قلبي وجود دارد . گاهي شايد نياز مجدد به هولتر مانيتورينگ پيدا كنيد و اين بدان معني است كه انجام حتي ابليشن هم نمي تواند درمان قطعي بدهد و گاهي شايد بسته به نوع آريتمي ،چندين بار اين كار انجام شود .

براي ما مهم است كه نام ما ايجاد اعتماد كند …همچنان صادقانه در كنار شما هستيم .

(گروه آموزش مددجوي دكتر كديور)

متخصص قلب و عروق در گیشا، متخصص قلب و عروق در مطهری، متخصص قلب و عروق در توانیر، متخصص قلب و عروق در امیر آباد، متخصص قلب و عروق در یوسف آباد، متخصص قلب و عروق در فاطمی

88062818 – 021