←براي بسياري ازما تغيير فصل مصادف است با سردردهاي فصلي آن!!

• آيا به راستي شما هم تجربه آن را داشته ايد ؟

• آيا مي دانيد كه با چه پديده اي مواجه مي شويد و يا مواجه بود ه ايد ؟

• واقعا چه اقداماتي در جهت بهبود و رفع آن انجام داده ايد ؟

⇓⇓⇓⇓

♣ سردرد خوشه اي ،درد شديد و و تير كشنده اي است كه يك نيمه سر را مي تواند درگير كند. و با علائم گرفتاري يك طرفه دستگاه عصبي خودكار همراه است .اين نوع درد معمولا به طور ثابت از يك سمت سر و در اطراف يا پشت كره چشم آغاز شده و به پيشاني يا نواحي گيجگاهي و صورت گسترش مي يابد . دردهاي ناشي از سردرد خوشه اي بين  180 تا 15 دقيقه طول مي كشد و ممكن است يك تا چند بار در شبانه روز تكرار شود. بررسي ها نشان داده سردرد معمولا در نيمه شب يا اوايل صبح ،فرد را از خواب بيدار مي كند و با احساس بي قراري شديد همراه است . معمولا در زمان هاي نسبتا مشخصي از شبانه روز به طور ناگهاني مي تواند شروع شود و با اشك ريزش يا آبريزش بيني يا حتي گرفتگي بيني همراه باشد. (تحريك عصب سه قلو )

غده هبپوتالاموس كه در مغز وجود دارد ،مسئول منظم كردن ساعت هاي خواب و بيداري براساس جدول مشخص است .براساس آخرين تحقيقات ،ثابت شده كه سردرد مي تواند به دليل هيپوترمي يا كاهش دماي بدن كه مخصوصا حين خواب اتفاق مي افتد ،ايجاد شود .دقت شود كه دليل سردردهاي خوشه ورم يا اتساع رگهاي خوني مغز نيست . بلكه دليل اصلي آن مي تواند تغييرات فصول سال باشد.

نشانه هاي سردردهاي خوشه اي :

افتادگي پلك ،تنگي مردمك چشم ، اشك ريزش ،پرخوني و قرمز شدن چشم ،گرفتگي يا آبريزش بيني ،گرفتگي گوش و برافروختگي و همچنين تعريق صورت در سمت مبتلا به درد .

−در سنين 40 تا 20 سال در مردان مي تواند شيوع بيشتري داشته باشد.نوع دوره اي اين سردرد معمولا بين 12 تا 6 هفته بيمار را درگير مي كند و پس از بهبودي خودبه خودي يا با استفاده از شيوه هاي درماني رايج ،بعد از مدتي دوباره بيمار را گرفتار مي كند.متاسفانه شكل مزمن بيماري هم بيش از يك سال طول مي كشد و باعث ناتواني و كاهش عملكرد فرد مبتلا مي شود.

به گزارش Everyday Healthy به گفته متخصصان ،سردردهاي خوشه اي ،شايع ترين نوع سردردهاي فصلي است ولي سردردهاي ميگرني را نيز مي توان به اين نوع سردردها مربوط دانست.

متاسفانه هنوز به طور 100% درباره دليل بروز اين سردردها اطلاعاتي در دست نيست ،اما احتمالا موضوع به ساعت دروني بدن انسان ها مرتبط مي شود در واقع مغز هر فردي داراي ساعت دروني خاصي است كه ريتم شبانه روزي او را كنترل مي كند. ساعت دروني مغز نسبت به ميزان نور روز حساس است وبه كنترل چرخه خواب افراد كمك مي كند.

احتمالاا يجاد تغيير در چرخه خواب است كه باعث بروز مجموعه سردردهاي فصلي مي شود.

سردرد هاي خوشه اي خيلي شديد هستند و معمولا با تغييراتي كه در ساعت دروني مغز اتفاق مي افتد ،تحريك مي شوند. برخي افرادي كه مبتلا به سردردهاي خوشه اي هستند، نسبت به تغييرات طبيعي در ميزان نور روز حساسيت زيادي پيدا مي كنند و سردرد خوشه اي آنان را در تمام روز آزار مي دهد.

تابستان ،زمان ديگري است كه مي تواند باعث بروز سردردهاي خوشه اي در قالب ميگرن شود .چرا ؟

♦چون بسياري از افراد مبتلا به ميگرن نسبت به گرما حساس هستند .حساسيت نسبت به تغييرات طبيعي در فشار هوا نيز مي تواند باعث همين سردردها شود.

با توجه به ماهيت اين سردرد مشخص مي شود كه اين سردرد ناشي از استرس و فشاررواني يا آلرژي و حساسيت شخص مي تواند باشد. شيوع سردردهاي خوشه اي در اشخاصي كه از دخانيات و مشروبات الكلي به ميزان زياد استفاده مي كنند نيز بيشتر است. درحين سردردخوشه اي بيمار نسبت به الكل و نيكوتين (دخانيات ) حساستر مي شود زيرا كه مقدار بسيار كمي از مشروبات الكلي و يا دخانيات باعث فعال شدن سردرد خوشه اي در بيمار مي گردد.

چگونه بايد سردرهاي فصلي مديريت شوند؟

♣طي نظر متخصصان مغز و اعصاب و انجمن سردرد ايران ؛ تشخيص عمدتا براساس علائم باليني بيمار صورت مي گيرد ،اما در موارد كمي اين نوع سردرد همراه با ضايعاتي در مغز و بخصوص در اطراف غده هيپوفيز همراه است به همين دليل براي تاييد يا رد علل ثانويه ،تصوير برداري مغز هم بايد انجام شود.

استفاده از اكسيژن با ماسك مخصوص در حالت نيمه نشسته  مي تواند يكي از بهترين درمان ها براي تسكين درد بسيار شديد محسوب مي شود .  البته هيچ يك از شواهد تحقيقاتي نشان نداده است كه با استفاده از اكسيژن مي توان از اپيزودهاي ميگرن و سردرد خوشه اي جلوگيري كرد ولي مشخص شده است كه بروز تهوع و استفراغ را تا درصد بالائي كاهش داده و يا نياز به دارو را كم كرده است . تاكيد مي شود كه درمان اين نوع سردرد شامل :

درمان حملات سردرد حاد و درمان پيشگيرانه است .

در فاز حاد سردرد معمولا استفاده از اكسيژن با غلظت بالا ، سوماتريپتان تزريقي ،بي حسي موضعي ،ارگوتامين و داروهاي مسكن باعث تسكين درد مي شود .(تمامي اين داروها بايد زير نظر متخصص توصيه شود ومصرف خودسرانه آن نه تنها دردي را درمان نمي كند بلكه مي تواند حادثه آفرين باشد )

درمان پيشگيرانه ؛

معمولا درمان پيشگيرانه ،درمان كوتاه مدت با گلوكوكورتيكوئيد كه به كورتون معروف شده است مي باشد . اگر چه كورتون در كاهش دردها بسيار موثر است ولي به عنوان همراهي با عوارض بسيار زياد در درمان طولاني مدت ،حتما بايد در مدت كوتاه و با دستور پزشك معالج مصرف شود .ولي در طولاني مدت حتما لازم است از داروهاي كم عارضه تر استفاده شود كه از ميان آنها مي توان به وراپاميل ،ليتيوم ، توپيرامات اشاره كرد (باز تاكيد مي شود معرفي داروها صرفا براي آشنايي گذرا به درمان داروئي آن مي باشد و مصرف خودسرانه اكيدا ممنوع مي باشد)

به طور مثال داروي وراپاميل  و سوماتربپتان ، ممكن است عوارض قلبي به دنبال داشته باشد از اين رو استفاده خودسرانه داروها ممنوع است .

♣ بايد گفت كه بهترين راه براي مديريت اين سردردها مي تواند مراجعه به پزشك قبل از شروع فصل باشد.بيشتر كساني كه سردردهاي خوشه اي را تجربه مي كنند مي توانند تحت نظر متخصص يك درمان پيشگيرانه مانند استفاده از مسدود كننده هاي كانال كلسيم در فصل بهار يا پاييز را قبل از شروع سردرد فصلي  داشته باشند.

−براساس تحقيقات يكي از علل به وجود آمدن سردرد كم خوابي و بد خوابي است كه حتي مي تواند سبب به وجود آمدن ميگرن در افراد گردد. داشتن خواب كافي و متعادل نگه داشتن چرخه خواب و بيداري ،مهمترين گام براي پيشگيري از سردردهاي فصلي است.

−اجتناب از محرك هايي مانند برخي موادغذايي ،كافئين ،استرس ،سيگار ،الكل .

−جلوگيري از قرار گرفتن در معرض مواد آلرژي زا نظير گردوغبار ،گرده هاي گل ،حشرات خانگي .اين كار مي تواند بهترين راهكار براي پيشگيري از ابتلا به سردردهاي آلرژيك باشد. مصرف برخي داروهاي ضد حساسيت ،پيروي از الگوهاي صحيح غذايي و حذف برخي مواد غذايي آلرژي زاي حاوي گلوتن نظير گندم و شكر از ديگر راهكارهاي كاهش سردرد فصلي است.

♣سردرد در فصولي كه مردم تعطيلات را در آن تجربه مي كنند ، يك پديده شايع است كه سبب بروز علائمي چون تهوع ،بي خوابي ،مشكلات بينايي مي شود . كارشناسان علت بروز ميگرن در اين بازه زماني را استرس ،تغيير شرايط آب و هوايي و اختلال در الگوهاي خوردن غذا و ساعات خواب مي دانند.

كارشناسان براي كاهش عوارض ناشي از تغييرات هورموني ،سطح مواد شيميايي بدن ،برهم خوردن الگوهاي خواب و خوراك در حين تعطيلات توصيه مي كنند :

⇓⇓⇓

−افراد از خواب زياد خودداري كنند ، رژيم غذايي عادي هفتگي خود را داشته باشند ، ورزش كنند ، مايعات بويژه آب زياد بنوشند ، سعي در تنظيم دماي محيط خود داشته باشند ،از فعاليت بيش از حد با گوشي تلفن همراه هوشمند خودداري كنند و مواد غذايي تقويت كننده سيستم ايمني بدن مانند آنتي اكسيدان ها و مواد ويتاميني حاوي ويتامين ث را در وعده هاي غذايي خود جاي دهند.

 

در صورت در دست داشتن مقالات جديد پزشكي در رابطه با بحث ارائه شده ، پس از تاييد كادر درماني متخصص با ذكر نام شما در راهبرد آموزش مددجويان با كمال ميل در كنارتان هستيم .

(گروه آموزش مددجوي دكتر كديور )

شنبه …..1397/11/20 ….17:34