سرفه در وقع پاسخ هوشمندانه بدن ( نوعي واكنش دفاعي ) به محرك ها و مواردي است كه باعث تحريك گلو يا راه هاي هوايي مي شوند .با سرفه بدن ما مي تواند راه هاي هوايي و ريه ها را از مايعات ،غذا ، ذرات خارجي ، ترشحات ،محرك ها و…پاك و تميز كند .همچنين با جابجا كردن ترشحات داخل گلو كمك مي كند بتوانيم آنها را بيرون بريزيم .

سرفه يكي از علائم بسياري از بيماري هاست و مي تواند به دنبال شرايط مختلفي ايجاد شود. حضور محرك ها باعث يك تحريك عصبي مي شود و پيامي به مغز مي فرستد .مغز در پاسخ به آن به عضلات ما در قفسه سينه و شكم  (انقباض عضلات شكمي ) دستور خروج سريع هوا از طريق ريه ها را ميدهد كه با فشارآن محرك را از گلو و راه هاي هوائي و ريه خارج مي كند.

سرفه مي تواند عملي اختياري (ارادي ) يا غير اختياري ( غير ارادي ) باشد.

شايعترن علت سرفه چيست ؟

• مصرف سيگار و تنباكو
• ترشحات پشت حلق
• آسم
• ريفلاكس ( بازگشت اسيد معده به مري )
• عوامل احتمالي ( آلرژي ،عفونت ها ، مشكلات قلبي ، داروها و ….)

معرفي انواع سرفه؟

• سرفه خشك ( Dry cough ) : 

بدون دفع خلط است. اغلب به سختي قابل كنترل هستند و مي تواند به صورت حملات طولاني بروز كند. التهاب يا تحريك دستگاه تنفس مي تواند باعث بروز آن شود عفونت هاي دستگاه تنفس فوقاني مي تواند باعث آن باشد.

• سرفه خلط دار يا مرطوب ( Wet cough  ):

معمولا توليد خلط مي كند .به آرامي يا ناگهاني شروع مي شود .مي تواند همراه با ” آبريزش بيني ،ترشحات پشت حلق و گلو ،خستگي و ضعف” باشد.سرماخوردگي يا آنفولانزا معمولا باعث اين نوع سرفه مي شوند.

• سرفه خروسكي يا كروپ ( Croup) :

براساس يك عفونت ويروسي مي تواند ايجاد شود . عفونت سيستم تنفسي فوقاني باعث تحريك و تورم سيستم تنفسي مي شود و يك انسداد در مسير ايجاد مي كند ،به دنبال آن فرد مبتلا احساس خفگي مي كند و براي رهايي از اين شرايط ، سرفه ها شروع مي شوند .مشخصه اين سرفه صدايي شبيه پارس سگ مي باشد.

• سرفه حمله اي يا غير قابل كنترل ( Uncontrollable Cough ):

حملات مي تواند متناوب ،شديد ،غير قابل كنترل باشد .خسته كننده و دردناك است و ممكن است باعث استفراغ شود.

• سرفه هاي حاد ( Acute Cough  ):

 بين 1 تا 3 هفته مي تواند ادامه داشته باشند و ناگهاني شروع مي شود.

• سرفه هاي تحت حاد ( Subacute  Cough):

بين 3 تا 8 هفته طول مي كشد ( نسبتا شديد است ) و مي تواند همراه با عفونت باشد.

• سرفه هاي مزمن (  Chronic Cough) :

ممكن است به سرفه هاي مقاوم هم ناميده شود . بيشتر از 8 هفته ادامه مي يابد و نشانه اي از وضعيت نامساعد جسماني فرد است . مي تواند همراه با ” وجود خون در خلط ، ترشح بيش از حد مخاط ، تنگي نفس “باشد.

 آيا راز سرفه ها را مي دانيد ؟

1. سرفه ناشي از آلودگي هوا : مي تواند باعث التهاب چشم ها ، گلو و ريه ها شود. سوزش چشم ها ،سرفه ،تنگي نفس ،فشار روي قفسه سينه مي تواند به دنبال آلودگي هوا در فرد تجربه شود.متاسفانه آلودگي  مي تواند خطر آسم را شدت ببخشد . در ابتدا سرفه ها مي تواند به صورت تك سرفه خشك همراه با عطسه باشد .
2. سرفه ناشي از سرما خوردگي : تك سرفه + مخاط + عطسه + آبريزش بيني
3. سرفه ناشي از آنفولانزا  : تك سرفه + مخاط + عطسه + آبريزش بيني + درد بدن + تب مختصر.
4. كرونا ويروس : سرفه خشك و پرتكرار + عطسه + درد بدن + ضعف و تب بالا + مشكل در تنفس + عدم حس بوي

,هزينه ناديده گرفتن نشانه هاي هشدار دهنده بيش از حد بالاست . هميشه مي گويند زمان اوضاع را تغيير مي دهد اما در واقع اين من و شما هستيم كه بايد با دقت و اهميت به خود اوضاع را تغيير دهيم !!!

 

چه مواردي در خانه هايمان باعث ايجاد سرفه مي شود ؟

ذرات ريزي مانند : قارچ ، پشم شيشه ، آلرژن ها ، سيليكات ها و گرد و خاك مي توانند با هر تنفسي به راحتي وارد بدن شوند . فضاي اطراف ما مملو از اين ذرات است كه در صورت استنشاق بيش از حد آنها دچار سرفه هاي مدت دار خواهيم شد .

• هواي كهنه و خفه
• رطوبت نامتعادل هوا (رطوبت هوا در زمستان بين 30 تا 40 در صد متعادل عنوان مي شود .اگر كمتر از 30 در صد باشد مشكلات خشكي هوا و علائمي مانند سرماخوردگي خواهيم داشت . وجود رطوبت سنج براي هر منزل كمك كننده خوبي است ).
• فرش با الياف مصنوعي
• مبلمان جديد
• نوسازي منزل (توضيح تكميلي سیليكات را در پاراگراف پايين مطالعه كنيد)

مي توانند محرك سرفه و سردرد شديد باشند!

علائم ناشي از بودن در هواي كثيف و كهنه منزل اغلب شبيه “سرما خوردگي و يا آلرژي “مي باشند.

فرد اغلب احساس خستگي و سرگيجه مي كند و به تكرار دچار سردرد مي شود . سوزش چشم ،بيني و گلو را نيز ممكن است تجربه شود.

نكاتي در مورد سیلیکات: از اين ماده در” توليد صابون و پودرهاي شوينده به دليل آسيب رساني كمتر به ماشين لباسشويي و ظرفشويي استفاده مي شود + به عنوان ماده نگهدارنده تخم مرغ استفاده مي شود ،چون تخم مرغها را تا 9 ماه مي تواند تازه نگه دارد +در صنايع نساجي براي توليد جوهرهاي رنگي وجود دارد +در تصفيه آب با فيلتر شني به جاي خاك از سيليس استفاده مي شود +در رنگ هاي ديوار كه قابل شستشو مي باشند +در عايق هاي دماي هوا + در لوازم آرايشي و بهداشتي ( كرم هاي مراقبت از پوست ،رنگ مو،آرايش چشم ،كرم هاي ضد چروك ) + در ساخت خمير دندان باعث افزايش طول عمر خمير دندان مي شود و ……

9راه براي كاهش سطح آلودگي در منزل :

1. استفاده از پاك كننده هاي گياهي و طبيعي مثل سركه و…  (شيميايي نباشند).
2. حتما كفش ها در بيرون ازدرب ورودي منزل خارج شوند .
3. از گياهان آپارتماني تصفيه كننده هوا مانند : فيلودندرون ( برگ انجيري)، گل عنكبوتي ، پتوس ، گل ژربرا، گل داوودي ، بامبو ، گل شيپوري ، فيكوس در منزل بهره ببريد.
4. تعويض يا شستشوي مرتب و دوره اي فيلترهاي تهويه هوا.
5. عدم استفاده از خوشبو كننده هاي مصنوعي هوا.
6. باز كردن پنجره ها به شرط هواي تميز محيط بيرون از منزل..
7. تميز كردن دوره اي و مرتب منزل .
8. استفاده از دستگاه تهويه هوا متناسب با وسعت منزل تان.
9. متعادل نگه داشتن سطح رطوب هواي منزل.

يكي از زيباترين پاداش هاي زندگی این است كه هيچ انساني نمي تواند به كسي كمك كند مگر اول به خودش کمک  كند !! سرپا باشيد و سرپا بمانيد تا بتوانيد در آرامش دستي بگيريد

(گروه آموزش مددجوي دكتر كديور ) آبان 1401